GEOMORFOLOGIA

Bartny Dół,
Suwalszczyzna

Krajobraz okolic Suwałk o wyraźnej rzeźbie morenowych wysoczyzn, z licznymi ciekami rzek, strumieni, jeziorowych niecek i rynien jest rezultatem geomorficznej działalności potężnych lądolodów skandynawskich. Niecałe dwa miliony lat temu rozpoczął się okres czwartorzędu (plejstocen). To on nadał ostateczne ukształtowanie naszego regionu.

W rejonie ujęcia miejskiego w Suwałkach można wyróżnić dwie rozpoznane warstwy wodonośne w utworach plejstocenu.

Pierwsza warstwa wodonośna na terenie ujęcia występuje w postaci szczątkowej. Warstwa ta związana jest z przypowierzchniowymi utworami sandrowymi fazy pomorskiej stadiału głównego zlodowacenia północnopolskiego i stadiału mławskiego. Niewielka miąższość tych utworów determinuje zasobność pierwszej warstwy wodonośnej. Warstwa ta charakteryzuje się zwierciadłem swobodnym występującym w rejonie ujęcia na głębokości od 3 do 9 m. Duże znaczenie w kształtowaniu zwierciadła wody tej warstwy ma intensywna eksploatacja ujęcia połączona z występowaniem okna hydrogeologicznego oraz przepływająca w bezpośrednim sąsiedztwie rzeka Czarna Hańcza. Zasilanie tej warstwy następuje przede wszystkim w wyniku infiltracji.

Druga warstwa wodonośna jest związana z występowaniem utworów wodnolodowcowych stadiału mazowiecko-podlaskiego zlodowacenia środkowopolskiego. Warstwa ta ma podstawowe znacznie użytkowe w rejonie Suwałk. Praktycznie wszystkie studnie ujęcia wodociągowego eksploatują omawianą warstwę. Jedynie część studni, zlokalizowana w rejonie okna hydrogeologicznego, ujmuje bezpośrednio obie połączone warstwy wodonośne.