Oczyszczanie ścieków odbywa się w oczyszczalni oddanej do użytku w 1986 roku. W latach 1993-1995 dokonano jej modernizacji i rozbudowano ciąg technologiczny części ściekowej, wprowadzając biologiczną defosfatację (z okresowym wspomaganiem chemicznym), nitryfikację i denitryfikację. W latach 1999-2000 przeprowadzono modernizację gospodarki osadowej. W 2016 r. oddano do użytku instalację suszenia osadów ściekowych.

Ścieki z terenu całego miasta oraz kilkunastu pobliskich wsi dopływają do mechaniczno- biologicznej oczyszczalni grawitacyjnie. Dodatkowo na terenie miasta Suwałki rozmieszczone są przepompownie ścieków, które umożliwiają przepływ tam, gdzie różnica poziomów nie pozwala na dopływ grawitacyjny ścieków. Z terenów nieskanalizowanych ścieki dowożone są do oczyszczalni taborem asenizacyjnym i zlewane w stacji zlewczej ścieków dowożonych. Oba te rodzaje ścieków dopływają do przepompowni głównej, w której umieszczono dwie kraty o prześwicie 3 mm, kratę awaryjną ręczną o prześwicie 2 cm oraz prasę do skratek. W pierwszym etapie ścieki oczyszczane są mechanicznie, w skutek czego powstaje odpad tzw. skratki. Skratki odbierane są z krat poprzez prasę, następnie transportowane są do płuczki, w której wypłukiwane są części organiczne. Pozbawione części organicznych i odsączone na prasie skratki pakowane są do worka foliowego i okresowo wywożone do Przedsiębiorstwa Gospodarki Odpadami w Suwałkach.

Pozbawione dużych części stałych ścieki są przepompowywane na piaskownik poziomy dwukomorowy z łopatkowym zgarniaczem piasku. Sedymentujący osad jest zgarniany do komory zbiorczej piasku, skąd przepompowywany jest do separatora-płuczki piasku. Zawiesina zostaje wyhamowana. W komorze sedymentacyjnej piasek opada na dno i tam cyklicznie jest poddawany płukaniu. Płukanie w znacznym stopniu ogranicza ilość substancji organicznych zgromadzonych w piasku. Ścieki odprowadzane zostają kanałem odpływowym a zgromadzony na dnie komory wypłukany piasek transportowany jest za pomocą transportera ślimakowego do kontenera ustawionego pod wylotem z separatora.

Po piaskowniku ścieki przepływają do komory rozdziału, gdzie są rozprowadzane do 3 osadników wstępnych o przepływie radialnym, celem wydzielania z nich łatwoopadającej zawiesiny w postaci osadu wstępnego potocznie nazywanego osadem surowym. W osadnikach zainstalowane są bezpomostowe, łańcuchowe zgarniacze osadu i kożucha. Komory osadników są hermetycznie przekryte elementami laminatowymi. Powietrze spod kopuł przekryć, trafia do biofiltra.

Następnie ścieki dopływają do komory defosfatacji biologicznej (komora beztlenowa), gdzie łączą się z osadem recyrkulowanym poddanym wcześniej procesowi denitryfikacji. Komora defosfatacji biologicznej została wyposażona w 4 hydrośmigła i jest ona również hermetycznie zamknięta. Odprowadzane powietrze trafia do biofiltra. Kolejno, ścieki płyną grawitacyjnie do pompowni pośredniej, gdzie za pomocą pomp śrubowych podawane są do komór nitryfikacji – denitryfikacji (3 ciągi biologiczne pracujące i jeden nieużytkowany), w których zachodzą procesy usuwania węgla organicznego, azotu i fosforu.

Pojemność całkowita czynna układu nitryfikująco - denitryfikującego wynosi 18 460 m³, z czego 12 060 m³ stanowi strefa nitryfikacji, a 6 400 m³ - strefa denitryfikacji (pracują tylko trzy zestawy komór). Każda z komór denitryfikacji jest wyposażona w 2 hydrośmigła. W celu realizacji recyrkulacji wewnętrznej (azotowej) zostało zainstalowanych 6 szt. (po 2 na każdy ciąg) mieszadeł pompujących tak, aby stopień recyrkulacji osiągnął maksymalnie 600%. Do recyrkulacji służą pompy RCP zainstalowane w ścianach dzielących obie strefy.

Ścieki wraz z osadem czynnym napowietrzane są w strefie nitryfikacji za pomocą dyfuzorów umieszczonych na dnie. Każda z komór nitryfikacji jest wyposażona w 731 dyfuzorów panelowych znajdujących się na głębokości 5,25 m. Powietrze do dyfuzorów dostarczane jest za pomocą czterech dmuchaw umieszczonych w stacji dmuchaw. W komorach nitryfikacji zainstalowane są sondy tlenowe i sondy N-NO3/N-NH4 współpracujące ze sterownikiem dmuchaw oraz sondy koncentracji osadu.

W przypadku zwiększonego stężenia fosforu nie usuniętego w procesach biologicznych, istnieje możliwość dozowania roztworu siarczanu żelazowego o handlowej nazwie PIX w ramach tzw. defosfatacji symultanicznej. Roztwór siarczanu przygotowywany jest w stacji dozowania PIX/PAX za pomocą dwóch pomp.

Mieszanina ścieków z osadem czynnym jest odprowadzana do czterech osadników wtórnych (3 mniejsze o średnicy 24 m i 1 większy o średnicy 36 m), które mogą pracować w dowolnej konfiguracji. W osadnikach następuje sedymentacja, czyli proces separacji ścieków oczyszczonych od osadu czynnego. Część osadu jako osad powrotny (recyrkulowany) poprzez komorę wstępnej denitryfikacji osadu oraz komorę defosfatacji biologicznej, zawracana jest do komór biologicznych. Natomiast część, jako osad nadmierny, kierowana jest na zagęszczacz taśmowy. Sklarowane ścieki odpływają do dwóch kanałów odpływowych, w których następuje pomiar ilości odprowadzanych ścieków. Następnie ścieki odprowadzane są do odbiornika - rzeki Czarna Hańcza.

ILOŚĆ ŚCIEKÓW

Na uwagę zasługuje fakt, że w oczyszczalni oczyszczane są wszystkie ścieki z terenu miasta zarówno bytowo-socjalne jak i przemysłowe. Te ostatnie aktualnie stanowią ok. 30% wszystkich ścieków.

W 2016 r. do oczyszczalni dopłynęło i oczyszczono ścieków: 3 973 tys. m³, z tego: • ścieki pochodzące z budynków mieszkalnych: 1 907 tys. m³ • ścieki pochodzące z przemysłu: 1 236 tys. m³ • pozostałe ścieki: 456 tys. m³

JAKOŚĆ ŚCIEKÓW

Przepustowość maksymalna oczyszczalni wynosi 25 600 m³/d. Średni dopływ ścieków do oczyszczalni wynosi aktualnie około 10 856 m³/d.

Wielkości wskaźników zanieczyszczeń oraz ich ładunki w ściekach dopływających do oczyszczalni oraz w ściekach oczyszczonych kształtują się średnio następująco:

Wskaźniki zanieczyszczeń	Stężenia w ściekach dopływających do oczyszczalni	Ładunek w ściekach dopływających do oczyszczalni	Stężenia w ściekach oczyszczonych	Ładunek w ściekach oczyszczonych
BZT5	734,17 mg O2/l	7 970 kg O2/d	5,63 mg O2/l	61 kg O2/d
ChZT	1 386,67 mg O2/l	15 054 kg O2/d	51,54 mg O2/l	560 kg O2/d
Azot ogólny	119,88 mg N/l	1 301 kg N/d	7,69 mg N/l	83 kg N/d
Fosfor ogólny	17,45 mg P/l	189 kg P/d	0,48 mg P/l	5 kg P/d
Zawiesina ogólna	515,83 mg/l	5 600 kg/d	11,47 mg/l	125 kg/d

Charakterystyka stężeń i ładunków w ściekach dopływających do oczyszczalni oraz w ściekach oczyszczonych odprowadzanych z oczyszczalni do rzeki Czarna Hańcza w roku 2016
Równoważna liczba mieszkańców wynikająca z dopływającego ładunku zanieczyszczeń wynosi 146 800 RLM. Oczyszczalnia spełnia wszystkie warunki określane w pozwoleniu wodnoprawnym na odprowadzanie ścieków oczyszczonych do naturalnych wód powierzchniowych.

DANE CHARAKTERYSTYCZNE CZĘŚCI ŚCIEKOWEJ OCZYSZCZALNI

• przepompownia główna:
  • komora krat: kraty mechaniczne – 2 szt., krata awaryjna ręczna – 1 szt.,
  • pompy ściekowe – 5 szt.,
• piaskownik - dwukomorowy, poziomy z łopatkowym zgarniaczem piasku – 1 szt.,
• separator-płuczka piasku – 1 szt.,
• osadniki wstępne (radialne) – 3 szt., wyposażone w bezpomostowe , łańcuchowe zgarniacze osadu i kożucha,
• komora wstępnej denitryfikacji osadu,
• komora defosfatacji biologicznej: hydrośmigła – 4 szt.,
• przepompownia pośrednia: pompy śrubowe – 3 szt.,
• komory nitryfikacji-denitryfikacji:
  • komory prostokątne (użytkowane) – 3 szt., komora prostokątna (rezerwowa) – 1 szt.,
  • membranowe dyfuzory płytowe – 2192 szt.,
  • hydrośmigła – 21 szt.,
  • pompy recyrkulacji wewnętrznej – 6 szt.,
  • aparatura kontrolno - pomiarowa: sondy tlenowe – 12 szt., sondy koncentracji osadu – 3 szt., sondy REDOX, temp. – 6 szt., sondy N-NO3/N-NH4 – 10 szt., sondy NO3D – 2 szt.,
• osadniki wtórne:
  • osadniki radialne – 4 szt.,
  • aparatura kontrolno - pomiarowa: sondy gęstości osadu – 3 szt.,
• Budynek chemiczny i stacja dmuchaw:
  • dmuchawy – 4 szt.,
  • stacja dozowania PIX/PAX, pompy dozowania PIX/PAX – 2 szt.